بیماری آدیسون ـ addison's disease
(نارسایی غده فوق كلیوی)
تخریب تدریجی و پیش‌رونده غدد فوق‌كلیوی كه در بالای كلیه‌ها قرار دارند.
غدد فوق‌كلیوی چندین هورمون ترشح می‌كنند كه برای بعضی از كارهای بدن ضروری هستند. این هورمونها كمك می‌كنند تا تعادل مایعات بدن حفظ شود.
آنها همچنین در كارهای زیر نقش دارند:
· سوخت و ساز قند و پروتئین،
· حفظ فشار خون،
· پاسخ به استرس جسمانی.
بیماری آدیسون نادر است، اما می‌توان آن را در هر سنی دید. شیوع آن در مردان و زنان تقریباً برابر است. باید توجه داشت كه علایم بیماری ممكن است به آهستگی و در طی چند ماه تا چند سال بروز كنند
مینرالوکورتیکوئیدها در تنظیم آب و الکترولیتها در بدن نقش دارند.
گلوکوکورتیکوئیدها نقشهای مختلفی در بدن دارند از جمله کاهش التهاب، تخفیف واکنشهای ایمنی، تاثیر بر متابولیسم و افزایش قند خون.
علایم شایع:
1. ضعف و خستگی
2. اختلالات گوارشی (تهوع، استفراغ، دردشكم، اسهال، كاهش اشتها و وزن)
3. كاهش فشار خون كه باعث غش و منگی می‌شود.
4. تیره شدن كك و مك، جوشگاه زخم، و نوك پستان
5. ریزش مو
6. احساس سرما در همه اوقات
7. تعریق
8. رفتار نابهنجار، یا تغییر خلق، مثل حالت تهاجمی یا افسردگی
9. پوست قهوه‌ای رنگ (شبیه حالت برنزه شدن) همراه با وجود لكه‌های سفید روی آن
برخی از این علائم به دلیل دفع سدیم و نمک در ادرار است.
علل بیماری :
علایم به علت كاهش سطح هورمونهای شبیه كورتیزون (تولید شده توسط غدد فوق كلیوی ) ایجاد می‌شوند. البته علت نارسایی غدد فوق كلیوی معمولاً نامعلوم است، ولی پزشكان معتقدند كه این بیماری از نوع بیماریهای خود ایمنی است.
نارسایی غدد فوق كلیوی ممكن است به دنبال بیماریهای زیر نیز ایجاد شود:
· بیماری سل
· سرطان
· بیماریهای غدهٔ هیپوفیز
· ایدز
· استفاده از داروهای كورتیزونی خوراكی برای سایر بیماری‌ها(در این حالت نارسایی وقتی نمود می‌یابد كه مصرف این داروها قطع شود، زیرا گاهی فعالیت غدد فوق كلیوی پس از قطع دارو به حالت اولیه بر نمی‌گردد)
تشخیص:
یکی از مهمترین تست‌های تشخیصی در خصوص این بیماری بررسی پاسخ غده فوق کلیوی به ترشح هورمون هیپوفیزیACTH می‌باشد (ACTH stimulation test). در این آزمایش پس از اندازه گیری سطح کورتیزولپلاسما، آنالوگ صنعتی این هورمون (tetracosactide) را تزریق می‌کنیم. بدیهی است در افراد مبتلا به نارسایی غده آدرنال تزریق این هورمون موجب افزایش قابل توجه ترشح کورتیزول نخواهد شد.
عوامل افزایش دهنده خطر :
1. استرس
2. دیابت شیرین (مرض قند)
3. جراحی
4. درمان ضد انعقادی
پیشگیری :
هیچگاه داروهای كورتیزونی را سر خود قطع نكرده یا دوز آنها را تغییر ندهید.
عواقب مورد انتظار :
اگر این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، علایم را می‌توان با هورمون‌درمانی كنترل و یك زندگی طبیعی و بدون دردسر داشت. در مراحل پیشرفته، این بیماری، چنانچه درمانی برای آن انجام نشود، به مرگ منتهی خواهد شد.
عوارض احتمالی :
1. استعداد ابتلا به عفونت‌ها
2. اشتباه گرفتن این بیماری با یك بیماری روانی
3. ایجاد یك حالت وخیم به دنبال آسیب جسمانی یا بروز یك بیماری. این حالت «بحران غدد فوق‌كلیوی» نیز نامیده می‌شود. علایم در این حالت برجسته و شامل مواردی چون درد، ضعف، كاهش فشارخون، بالا یا پایین بودن حرارت بدن و غش می‌شود.
درمان :
1. آزمایش‌های تشخیصی ممكن است شامل آزمایش مِتی راپون برای سنجش عملكرد غدد فوق‌كلیوی باشند.
2. این بیماری برای تمام عمر گریبانگیر بیمار خواهد بود. اگر مبتلا به این بیماری هستید، سعی كنید تا اصول مراقبت از خود را فرا بگیرید. توجه دقیق به زمانبندی مصرف داروها بسیار حیاتی است.
3. در مورد «بحران غدد فوق‌كلیوی» و ارتباط آن با استرس جسمانی (عفونت، جراحی، یا صدمات جسمانی) اطلاعات خود را افزایش دهید.
4. به هر پزشك یا دندانپزشكی كه مراجعه می‌كنید، وی را از بیماری خود آگاه سازید.
5. اگر در جایی زندگی می‌كنید یا به جایی قصد مسافرت دارید كه خدمات پزشكی چندان در دسترس نیست، باید دستورالعمل مربوط به تزریق كورتیزون را در شرایط اورژانس فرار بگیرید.
6. یك دست‌بند یا گردن‌آویز مخصوص همراه داشته باشید كه روی آن مشخص شده باشد كه شما آدیسون دارید و ضمناً دارو و دوز مصرفی نیز روی آن قید شده باشد.
7. مراقب باشید واكسیناسیون شما به روز باشد، از جمله واكسیناسیون آنفلوآنزا و ذات‌الریه
8. بستری شدن به هنگام «بحران غدد فوق‌كلیوی»
درمان با جایگزینی هورمونهای آدرنال (معمولا به صورت خوراکی) می‌باشد. کمبود گلوکوکورتیکوئیدها با مصرف قرص خوراکی هیدروکورتیزون یا پردنیزولون جبران می‌شود. برای کمبود آلدوسترون از فلودروکورتیزون (fludrocortisone) استفاده می‌شود.این بیماری برای تمام عمر گریبانگیر بیمار خواهد بود ولی با درمان مناسب اغلب بیماران زندگی خوبی دارند.
داروها
- برای شما یکی از چندین نوع مختلف از داروهای کورتیزونی تجویز خواهد شد.
- همچنین در اغلب موارد، نیاز به یک مینرالوکورتیکویید برای کنترل تعادل‌نمک و مواد معدنی وجود دارد.
- زمانبندی مصرف داروها را دقیقاً رعایت نماید.
- هرگز داروی خود را بدون نظر پزشک تغییر ندهید یا حذف نکنید.
رژیم غذایی :
ممكن است نیاز به یك رژیم غذایی خاص وجود داشته باشد (مثلاً، رژیمی كه جهت حفظ تعادل سدیم و پتاسیم یا افزایش كربوهیدرات یا پروتئین دریافتی تجویز می‌شود).
در این شرایط به پزشک خود مراجعه فرمایید :
اگر شما یا یكی از اعضای خانواده تان علایم بیماری آدیسون را دارید( به خصوص علایم «بحران غدد فوق‌كلیوی». در این صورت فوراً مراجعه نمایید. «بحران غدد فوق‌كلیوی» یك اورژانس است.)
در صورتی كه بعد از مراجعه و تشخیص، یكی از حالات زیر پیش آید: علامت عفونت مثل تب، لرز، درد عضلانی، سردرد و منگی. آسیب جدی مثل شكستگی استخوان، در رفتگی مفصل، یا آسیب داخلی اعضا.
اگر قرار است تحت یك عمل جراحی غیراورژانس و برنامه‌ریزی شده قرار بگیرد یا به هر علت نیاز به بیهوشی دارید. اگر دچار علایم جدید و نامنتظره بروز كرده‌اند. داروهای مورد استفاده برای درمان ممكن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند. از آن جمله عبارتند از: برآمده شدن شكم، نازك شدن اندام‌ها، پف كردن صورت و چشم‌ها، آكنه، و رشد مو روی صورت.
اصول کلی
- آزمایش‌های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش مِتی راپون برای سنجش عملکردغدد فوق‌کلیوی باشند.
- این بیماری برای تمام عمر گریبانگیر بیمار خواهد بود. اگر مبتلا به این‌بیماری هستید، سعی کنید تا اصول مراقبت از خود را فرا بگیرید. توجه دقیق به‌زمانبندی مصرف داروها بسیار حیاتی است.
- در مورد «بحران غدد فوق‌کلیوی» و ارتباط آن با استرس جسمانی (عفونت،جراحی، یا صدمات جسمانی) اطلاعات خود را افزایش دهید.
- به هر پزشک یا دندانپزشکی که مراجعه می‌کنید، وی را از بیماری خود آگاه‌سازید.
- اگر در جایی زندگی می‌کنید یا به جایی قصد مسافرت دارید که خدمات پزشکی‌چندان در دسترس نیست، باید دستورالعمل مربوط به تزریق کورتیزون را درشرایط اورژانس فرار بگیرید.
- یک دست‌بند یا گردن‌آویز مخصوص همراه داشته باشید که روی آن مشخص شده‌باشد که شما آدیسون دارید و ضمناً دارو و دوز مصرفی نیز روی آن قید شده باشد.
- مراقب باشیدواکسیناسیون شما به روز باشد، از جمله واکسیناسیون‌آنفولانزاوذات‌الریه
- بستری شدن به هنگام «بحران غدد فوق‌کلیوی»
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط:
بیماری ها ،
،
:: برچسب‌ها:
بیماری آدیسون ,
تبادل لینک هوشمند 
آمار
وب سایت:
